دكتر سيد ابوالقاسم حسيني
استاد روان پزشكي
دانشگاه علوم پزشكي مشهد
بررسی مفهوم ابدیت در روان شناسی اسلامی
و نقش آن در فعل و انفعال های انسان
لغات کلیدی: ابدیت، ابد، ابد الآباد، خلود، بقا
اهداف آموزشی
بعد از مطالعه و یادگیری این فصل شما می توانید:
1- پیش فرض های پژوهش راجع به بررسی ابدیت را در روان شناسی اسلامی شرح دهید و نقش آن را در فعل و انفعالات روانی بیان کنید.
2- ارتباط بین مفهوم ابدیت و روان انسان را ثابت کنید.
3- قدرت دفاع نظریه های کلی نگری و اصالت روان را از ابدیت، بیان کنید.
4- نقش پذیرش ابدیت را در اصلاح شناخت ذکر کنید.
5- نقش فراگیری و پذیرش اعتقاد به ابدیت را در اصلاح عواطف ذکر کنید.
6- نقش فراگیری و پذیرش اعتقاد به ابدیت را در اصلاح رفتار ذکر کنید.
7- از نقش فراگیری پذیرش ابدیت در اصلاح سبک و روش زندگی دفاع کنید.
8- نقش فراگیری و پذیرش اعتقاد به ابدیت را در دست یابی به سعادت ابدی بنویسید.
9- از نقش فراگیری و پذیرش ابدیت در افزایش خودکنترلی دفاع کنید.
10- نقش فراگیری و پذیرش مفهوم ابدیت را در افزایش واقع گرایی ذکر کنید.
11- نقش اعتقاد به ابدیت را در افزایش احتیاط نسبت به رفتار و ایجاد حالت 12- آمادگی همیشگی را برای جواب گویی نسبت به رفتار خود، بیان کنید.
خلاصه مقاله
تفكر سيستمي به معناي واقعي كلمه ،زماني تحقق مي يابد كه ارزيابي كليه مفاهيم وابسته به انسان با تاكيد بر ابديت صورت پذيرد. در اين صورت مي توان به هدف واقع گرايانه جوامع بشري يعني رشد و سعادت دست يافت.
تنها نظريه اصالت روان (vitalism)و نظریه کلی نگری (holism)مي توانند مفهوم ابديت راتوجيه كنند و نظریه مکانیستی حیات
(mechanistic approach) حرفی برای گفتن ندارد.
پذيرش يا عدم پذيرش مفهوم ابديت، موجب ايجاد دو شناخت متضاد در انسان ها مي شود .اعتقاد به معاد و ابديت يكي از اصول دين اسلام و يك اصل مشترك بين تمام اديان الهي است . اعتقاد واقعي به معاد، يك ديد بسيار وسيع به انسان مي دهد كه با افزايش ظرفيت رواني ( شرح صدر= (Psychic Capacity همراه است .
اعتقاد به ابديت هم به عنوان يك عامل بشارت دهنده، موجب تحريك وايجاد انگيزش براي انجام كارهاي نيك و هم به عنوان يك عامل ترساننده براي خود داري از رفتارهاي غير قابل قبول مي تواند و بايد مورد استفاده قرار گیردد.
——————————————————————————-
این فصلبه صورت مقاله ای در نخستین همایش کشوری گفتگوی علم و دین ارایه شد(1384).
مقدمه
بررسي تعليم و تربيت،رشد، سعادت، روان شناسي، اخلاق، سياست، جهان بيني، بهداشت رواني،امنيت خاطر و سايرجنبه هاي مربوط به علوم انساني از ديدگاه اسلام با بررسي مفا هيم فوق به طور معمول و متداول متفاوت است. نكته بسيار مهمي كه حتي توسط محققان اسلامي مورد توجه بايسته قرار نگرفته است مفهوم ابديت است. مي توان به حق ادعا نمود كه طرح مفاهیم فوق، بدون توجه به ابديت، موجب ظلم به جوامع بشري و خود محققان مي باشد و در شرايط ايده آل، لازم است زمينه فهم كامل محدوده علوم فوق با توجه به اين مفهوم فراهم آيد. تفكر سيستمي به معناي واقعي كلمه ،زماني تحقق مي يابد كه ارزيابي كليه مفاهيم وابسته به انسان با تاكيد بر ابديت صورت پذيرد، در اين صورت مي توان به هدف واقع گرايانه جوامع بشري يعني رشد و سعادت دست يافت.
روان شناسي اسلامي زير بناي تمام پژوهش هاي علمی وابسته به مکتب اسلام مي باشد و در هر بحث در مورد روان شناسي اسلامي ما مجبور هستيم ساختار شخصيّت از ديدگاه روان شناسي اسلامي را مرور كنيم. بررسي ساختار شخصيت از ديدگاه روان شناسي اسلامي در سايت فارسي و انگليسي وجود دارد.
براي مطالعه متن اصل مقاله، به كتاب “بررسي مقدماتي روان شناسي اسلامي براي دانشجويان” مراجعه فرماييد. در صورت تمايل به دريافت كتاب با پست سفارشي با ما تماس بگيريد:
E-mail: hosseinisab@gmahl.com